تاریخچه لیزر دایود:
اولین لیزرهای دایود در سال 1960 توسط رابرت ساخته شد و سپس هولونیاک جونیور در سال 1962 موفق به ساخت دستگاه‌های فسفید آرسنید گالیم شد که نور مرئی ساطع می‌کرد. این امر کارایی و عملکرد لیزرهای دایود را بهبود بخشید و آنها را کاربردی‌تر کرد.
لیزر دایود چیست؟
لیزرهای دایود به لیزر نیمه رسانا نیز معروف‌اند، این لیزرها از دو ماده تشکیل شده‌اند که یکی از آنها کمبود الکترون دارد (قطب P) و دیگری دارای الکترون اضافی است (قطب N).
با ایجاد اتصال و پیوند p-n، الکترون ها از قطب n به قطب p در محیط جریان می‌یابند که پس از ایجاد این جریان، الکترون‌ها، انرژی جذب شده خود را در محیط ساطع می‌کنند که به این انرژی، فوتون می‌گویند. با اتصال دو قطب p و n به یک مولد الکتریکی می‌توان جریان را در دو جهت ایجاد کرد و غلظت جریان فوتون‌ها را افزایش داد.
سپس با استفاده از کاواک یا تشدیدگر می‌توان این تابش‌های الکترومغاطیسی را تقویت کرد.
مکانیزم اثر لیزر دایود برای رفع موهای زائد:
لیزر دایود با ایجاد طول موج 800 تا 810 نانومتر در محدوده مرئی و مادون قرمز، عمق نفوذ خوبی روی پوست دارد. در مقایسه با لیزر الکساندرایت عمق نفوذ و جذب ملانین بیشتری را ارائه می‌دهد.
لیزرهای دایود از اصل فوتوترمولیز برای هدف قرار دادن کروموفورهای خاص، معمولا ملانین یا خون استفاده می‌کنند.
کروموفورها بخشی از مولکول‌ها هستند که باعث بروز رنگ‌ها می‌شوند. لیزرها با گرم کردن انتخابی کروموفورها به آن ها آسیب می‌رسانند که در عین حال آسیبی به بافت‌های اطراف وارد نمی‌کنند.
متخصصان پوست طول موج‌های خاص نور و مدت زمان پالس را با بافت درمان مطابقت می‌دهند تا بیشترین اثربخشی را داشته باشد.
ملانین رنگدانه رنگی موجود در پوست و مو است که اشعه لیزر را جذب کرده و به عنوان ماده هدف عمل می‌کند. ملانین موجود در فولیکول‌های مو گرمای شدید لیزر را جذب می‌کند و آسیب می‌بیند. در نتیجه لیزر به فولیکول مو آسیب می‌رساند و از این رو رشد مو را مهار می‌کند.
لیزر دایود برای چه طیف پوستی مناسب است؟
لیزر دایود هم روی پوست روشن و هم روی پوست تیره کار می‌کند اما برای افرادی که پوست روشن (ملانین کم) و موهای تیره (ملانین بالاتر) دارند، بهترین کارایی را دارد زیرا ملانین موجود در موی تیره، با جذب تشعشعات، از پوست حفاظت می‌کند. همچنین به خاطر عمق نفوذ بیشتر آن نسبت به لیزر الکساندرایت، برای تایپ‌های پوستی ایرانیان که معمولا گندمی هستند مناسب‌تر است.
لیزر دایود را می‌توان با فناوری خنک کننده یا سایر روش‌های کاهش درد ترکیب کرد که کارایی درمان و راحتی بیمار را بهبود می‌بخشد.
مزایای لیزر دایود:
- از این لیزر می‌توان برای درمان اکثر نواحی بدن مانند زیر بغل، شکم، خطوط بیکینی، پاها، دست ها، بالای لب، چانه، خط ریش و… استفاده کرد.
- لیزر دایود به دلیل طول موج بیشتر، به عمق بیشتری از پوست نفوذ می‌کند و از این رو مقدار زیادی از موها را برای همیشه نابود می‌کند و موهای باقیمانده سبک‌تر و نازک‌تر از قبل رشد می‌کنند.
- این لیزر برای همه طیف‌های پوستی قابل استفاده است اما برای پوست‌های روشن با موی تیره نتیجه بهتری دارد.
- با توجه به ویژگی‌های لیزر دایود، این لیزر برای ایرانیان با طیف رنگ پوست‌های تقریبا روشن و گندمی (تیپ 3 و 4 طبق مقیاس فیتزپاتریک) و موهای ضخیم و تیره مناسب‌ترین گزینه است.
- لیزرها می‌توانند با تحریک پوست، سبب کلاژن سازی و از بین رفتن سلول‌های مرده پوست شوند.
قبل از درمان با لیزر دایود چه مراقبت‌هایی لازم است؟
- فرد قبل از درمان باید در مورد سابقه پزشکی، خطرات، مزایای درمان و انتظاراتش با پزشک صحبت کند.
- قبل از انجام لیزر موهای زائد نباید از اصلاح، اپیلاسیون یا سایر روش‌های حذف موهای زائد مانند کندن یا الکترولیز استفاده کرد.
- حداقل یک ماه قبل از انجام لیزر نباید در معرض نور خورشید قرار گرفت یا از دستگاه‌های سولاریوم استفاده کرد.
- اسپری برنزه کننده، لوسیون برنزه کننده و آب کلر از چند روز قبل از انجام لیزر، ممنوع است.
- از 2 روز قبل از درمان از اسکراب، اسید گلیکولیک و کرم رتینول و از 2 هفته قبل از لایه برداری شیمیایی نباید استفاده کرد.
- در صورت خشکی بیش از حد پوست، استفاده از ماسک‌های صورت و مرطوب کننده‌ها مجاز است.
حین درمان با لیزر دایود چه مراقبت‌هایی لازم است؟
- محافظت از چشم‌ها در حین درمان هم برای مراجعه کننده و هم اپراتور ضروری است.
- پزشک باید تنظیمات لیزر دایود را بر اساس رنگ پوست و رنگ مو تنظیم کند، به طوری که طول موج نور ساطع شده از پرتو لیزر با رنگدانه موجود در موهای بیمار مطابق باشد.
- بیشتر دستگاه‌های لیزر دایود دارای سیستم‌های خنک کننده قوی برای کاهش درد هستند با این حال پزشک می‌تواند برای مراجعه کننده با آستانه درد پایین بی‌حسی موضعی انجام دهد.
بعد از درمان با لیزر دایود چه مراقبت‌هایی لازم است؟
- مقداری تورم یا تاول پس از درمان ممکن است اتفاق بیوفتد. می‌توان از کیسه یخ برای تسکین آن استفاده شود و معمولا تورم در مدت 2-3 روز بعد فروکش می‌کند.
- بعد از درمان باید از کرم ضد آفتاب برای جلوگیری از هیپرپیگمانتاسیون (لک) استفاده کرد.
- حتی پس از اتمام درمان، کندن موها و اپیلاسیون ممنوع است، زیرا کندن فولیکول‌های مو پس از لیزر موهای زائد روند درمان را مختل می کند.
- مصرف عطر و دئودورانت تا 48 ساعت پس از درمان ممنوع است.
- گرمای لیزر به مدت یک روز در پوست باقی می‌ماند، برای جلوگیری از رشد باکتری‌ها و ایجاد لک، رفتن به باشگاه یا استفاده از سونا ممنوع است.
- در هفته اول پس از درمان بهتر است به جای دوش آب گرم از دوش آب ولرم استفاده کرد.
- پس از درمان نباید به مدت 2 روز از اسکراب، اسید گلیکولیک و کرم‌های رتینول و به مدت 2 هفته از لایه برداری شیمیایی استفاده شود.
- در صورت بروز التهاب، پزشک ممکن است داروهای ضد التهاب و تورم تجویز کند.
به چند جلسه درمان نیاز است؟
برای رفع کامل موهای زائد با لیزر دایود معمولا به 6 تا 8 جلسه با فاصله 4 تا 6 هفته نیاز است. علت جلسات متعدد و متوالی درمان این است که مو در سه مرحله رشد می‌کند: آناژن (مرحله رشد)، تلوژن (ریزش) و کاتاژن (مرحله استراحت).
لیزر دایود مانند لیزرهای دیگر، فقط می‌تواند روی موهایی که در مرحله آناژن هستند، عمل کند. در این زمان مو حاوی ملانین فراوان است و برای جذب اشعه لیزر و در نهایت نابودی فولیکول‌های مو عملکرد خوبی از خود نشان می‌دهد.
بنابراین یک دوره درمان برای حمله به هر یک از فولیکول‌های موی موجود در ناحیه درمان در طول مرحله رشد ضروری است.
مدت زمان درمان هر جلسه چقدر است؟
مدت زمان دقیق هر جلسه بسته به عوامل مختلف متفاوت است، از جمله:
- محل و اندازه ناحیه درمان
- تعداد نواحی تحت درمان در یک جلسه
- تراکم مو
- ضخامت مو و رنگ پوست
به طور متوسط، نواحی بزرگ‌تر بدن مانند پشت، سینه، شانه‌ها یا پاها تا نیم ساعت و نواحی کوچک‌تر مانند خط بیکینی، لب بالایی، چانه یا زیر بغل می‌تواند از پنج تا ده دقیقه زمان بر باشد.
عوارض لیزر موهای زائد دایود چیست؟
- لیزر موهای زائد ممکن است به ندرت باعث ایجاد تاول، پوسته پوسته شدن، زخم یا سایر تغییرات در بافت پوست شود.
- به صورت نادر باعث سفید شدن موهای ناحیه درمان شود.
- با احتمال بسیار کم باعث رشد بیش از حد مو در اطراف مناطق تحت درمان، به ویژه در افراد دارای پوست‌های تیره تر می‌شود.
مقایسه لیزر دایود و الکساندرایت:
- لیزر دایود با طول موج بلندتر و عمق نفوذ بیشتر، کارایی بیشتری نسبت به لیزر الکساندرایت با طول موج 755 نانومتر دارد.
- از طرفی لیزر دایود برای رنگ پوست‌های تقریبا تیره یا اصطلاحا سبزه با موهای تیره بهترین گزینه است و روی پوست اکثر ایرانیان پاسخ دهی خوبی دارد اما این لیزر برای رفع موهای کرکی و نازک مناسب نیست. از طرفی لیزر الکساندرایت بیشترین اثربخشی را روی پوست روشن اروپایی‌ها و کشورهای اسکاندیناوی دارد.
- مهم‌ترین تفاوت لیزر دایود و الکساندرایت، تماسی و غیرتماسی بودن این دو است. لیزر دایود به طور کامل روی پوست قرار می‌گیرد و سری بزرگتری نسبت به الکساندرایت دارد. از این رو سرعت انجام درمان با لیزر دایود افزایش، در نتیجه مدت زمان لیزر کاهش می‌یابد.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4622885/
